13/12/2024
Financial Times - Các chuyên gia pháp lý đã giải quyết những lo ngại về cạnh tranh và chống độc quyền cho các hiệp hội mong muốn thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sinh học có cường độ carbon thấp.
Khi những con tàu được vận hành bởi hãng tàu Hapag-Lloyd rời cảng Rotterdam hướng tới cảng ở Đông Á vào năm tới, nhìn bên ngoài, chúng sẽ không có gì khác biệt so với hàng chục tàu khổng lồ khác rời khỏi cảng nhộn nhịp nhất châu Âu mỗi ngày. Tuy nhiên, các tàu do hãng tàu từ Đức vận hành sẽ thải ra lượng khí thải khác biệt rõ rệt, nhờ vào một sáng kiến đột phá được hỗ trợ bởi một công ty luật chuyên tư vấn luật doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ.
Những con tàu của Hapag-Lloyd này sẽ chạy bằng khí tự nhiên tái tạo (biomethane), một loại nhiên liệu được sản xuất từ chất thải hữu cơ, như phân gia súc, và góp phần giảm ít nhất 90% lượng cacbon (so với nhiên liệu truyền thống) vào chu trình cacbon trong bầu khí quyển. Chi phí bổ sung để sử dụng loại nhiên liệu cải tiến này sẽ được chi trả bởi Zero Emission Maritime Buyers Alliance (Zemba), một liên minh được thành lập vào năm 2023 bởi sàn thương mại điện tử bán lẻ, Amazon, thương hiệu quần áo Patagonia và thương hiệu cà phê kiêm bán lẻ của Đức Tchibo. Liên minh còn có 29 công ty khác, chủ yếu là các công ty hàng tiêu dùng, hiện cũng tham gia vào sáng kiến này.
Liên minh này được thành lập nhằm thúc đẩy các hãng tàu áp dụng giải pháp nhiên liệu thay thế mới, ít lượng khí cacbon hơn thay thế cho nhiên liệu truyền thống, vốn thường được sử dụng cho các tàu container kích cỡ lớn như những tàu mà Hapag-Lloyd khai thác.
"Thách thức chủ yếu là khoảng cách chi phí giữa những nhiên liệu mới này và nhiên liệu truyền thống", bà Ingrid Irigoyen, giám đốc cấp cao phụ trách vấn đề đại dương và khí hậu tại Viện Aspen, một tổ chức có trụ sở tại Mỹ, cho biết. Viện này tập trung vào các sáng kiến môi trường và công bằng xã hội, và là đơn vị đầu tiên đưa ra ý tưởng về một liên minh sử dụng nhiên liệu sinh học có cường độ carbon thấp.
Bà Irigoyen chia sẻ, đã có nhiều loại nhiên liệu ít và không phát thải cacbon đã được phát triển cho ngành vận tải biển, nhưng giá thành của các nhiên liệu đó cao hơn rất nhiều so với nhiên liệu truyền thống, khiến việc áp dụng chúng diễn ra chậm. Với bà, thách thức lớn nhất cho vấn đề này là: "Làm thế nào để thu hẹp khoảng cách chi phí đó?".
Ông Jeff Merrifield, đối tác tại công ty luật Pillsbury Winthrop Shaw Pittman có trụ sở tại Washington, DC, cho biết ông đã hợp tác với viện Aspen để thành lập một liên minh các chủ hàng - là khách hàng của các hãng tàu - nhằm thúc đẩy việc vận tải phát thải ít cacbon hơn.
"Một nhóm các tổ chức đã tập hợp lại và nói rằng: 'Chúng tôi muốn sử dụng dịch vụ vận tải biển, và chúng tôi sẵn sàng chi trả một mức phí cao hơn một chút để khuyến khích các hãng tạo thêm dịch vụ [vận tải phát thải ít cacbon hơn]'", ông Merrifield giải thích.
Trên lý thuyết, các hãng tàu rất muốn giảm bớt lượng khí thải nhà kính của họ - khoảng 3% tổng lượng khí thải toàn cầu. Tuy nhiên, vì khách hàng không sẵn sàng trả mức chi phí cao hơn hiện tại cho nhiên liệu phi hóa thạch, gần như tất cả các hãng tàu trong thị trường cạnh tranh gay gắt này vẫn tiếp tục sử dụng hoặc là dầu nhiên liệu nặng truyền thống, hoặc trong một số trường hợp, khí tự nhiên hóa lỏng.
Liên minh được thành lập nhằm tạo ra một lượng khách hàng đủ lớn, sẵn sàng trả thêm tiền cho nhiên liệu sạch hơn, từ đó cho thấy việc sử dụng nhiên liệu sạch trở nên có giá trị hơn đối với các hãng tàu.
Hapag-Lloyd đã thắng thầu hợp đồng vận chuyển đầu tiên của Zemba cho dịch vụ vận chuyển biển ít phát thải cacbon vào tháng 5/2024, với cam kết từ các thành viên mua 1 tỷ dặm container (đơn vị tính hàng hóa luân chuyển) vận chuyển bằng khí tự nhiên tái tạo có nguồn gốc từ chất thải. Điều này sẽ ngăn ngừa ước tính 82.000 tấn khí thải CO₂ trong 2 năm.
Zemba — hiện có thành viên là Ikea, Electrolux, Philips, Nike, Levi Strauss và Mondelez — có kế hoạch triển khai gói thầu vận chuyển ít phát thải cacbon thứ hai vào năm tới 2025.
Vì lý do bảo mật thương mại, nhóm này từ chối thảo luận về việc họ phải trả thêm bao nhiêu so với việc sử dụng nhiên liệu truyền thống. Tuy nhiên, một đánh giá vào đầu năm nay [2024] của S&P Global cho thấy khí tự nhiên tái tạo có giá khoảng 21,03 USD/Gigajoule (1 gigajoule tương đương với 26,8 m³ khí đốt), so với 11,90 USD cho cùng một loại năng lượng từ khí thiên nhiên hóa lỏng thông thường.
Bà Irigoyen cho biết liên minh hy vọng việc sử dụng thương mại các nhiên liệu mới sẽ khuyến khích các nhà hoạch định chính sách thiết lập các quy định yêu cầu sử dụng nhiên liệu sạch hơn. Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) - có trách nhiệm đặc biệt trong việc bảo vệ biển và môi trường biển thông qua việc ngăn chặn ô nhiễm biển từ các phương tiện hàng hải, dự kiến sẽ thảo luận về việc thiết lập cơ chế bắt buộc các chủ tàu mở rộng việc sử dụng nhiên liệu sạch hơn vào năm 2025.
“Chính hành động tự nguyện của doanh nghiệp và sự hỗ trợ về chính sách có thể giúp chúng ta thu hẹp khoảng cách chi phí và mở rộng quy mô áp dụng các loại nhiên liệu này” - bà Irigoyen nói thêm.
Theo ông Merrifield, một trong những thách thức là đảm bảo tuân thủ các khía cạnh luật cạnh tranh — hoặc luật chống độc quyền — của hiệp hội mới. Các luật sư của Pillsbury Winthrop Shaw Pittman đã tư vấn rằng nhóm sáng kiến này nên áp dụng hình thức hiệp hội, trong khi để các hợp đồng riêng lẻ giữa chủ hàng và hãng tàu dưới tên của từng khách hàng.
Ông Merrifield cho biết, các luật sư từ Pillsbury Winthrop Shaw Pittman - bao gồm các chuyên gia về luật doanh nghiệp và các luật sư thuê ngoài - đã hỗ trợ trong các khía cạnh khác nhau của vấn đề này.
Ông nói thêm: "Chúng tôi đã có thể hợp tác với một đơn vị dịch vụ hàng hải có khả năng cung cấp lô hàng đầu [cho đợt đấu thầu đầu tiên]".
Các thành viên Zemba sẽ mua một số dặm vận chuyển nhất định trên các tàu “xanh” hơn và thân thiện với môi trường hơn, nhưng theo một hệ thống "book-and-claim" (mô hình quản lý và xác minh việc sử dụng các nguồn tài nguyên bền vững) sáng tạo hơn, họ có thể sử dụng số dặm đó để vận chuyển hàng hóa trên các tuyến đường khác ở các khu vực khác trên thế giới. Hàng hóa của các khách hàng khác, trả theo mức phí thông thường, cũng có thể thực tế được vận chuyển trên những tàu “sạch” hơn.
Bất chấp sự phức tạp này, bà Irigoyen cho biết tác động của sáng kiến có thể là "đáng kể". Lần đấu thầu thứ hai lớn hơn sẽ kêu gọi các hãng tàu sử dụng nhiên liệu điện tử tổng hợp (e-fuel) — loại nhiên liệu hình thành nhờ quá trình sử dụng động cơ đốt trong sản sinh ra một lượng lớn khí CO₂ và CO trong không khí. E-fuel sử dụng khí CO₂ và CO có sẵn này, kết hợp với khí H₂ thu được từ các nguồn điện bền vững như năng lượng gió, mặt trời và hạt nhân, biến chúng trở thành chất đốt để sử dụng cho các động cơ đốt trong.
Irigoyen cho biết mục tiêu là đóng góp một cách ý nghĩa vào quá trình giảm phát thải cacbon của ngành vận tải biển trong vài năm tới.
Tuy nhiên, ông Merrifield cho rằng sáng kiến này sẽ thực sự thành công khi động cơ sạch hơn được sử dụng rộng rãi đến mức giá của nó giảm xuống dưới mức của các nhiên liệu truyền thống. Ông nói: "Mục đích của sáng kiến là cung cấp động lực sơ khởi để các hãng tàu có động cơ cung cấp những dịch vụ này. Và tôi nghĩ thành công đến thời điểm này của dự án chứng minh được điều này có thể xảy ra".
Theo Financial Times
U&I Logistics