05/03/2022
U&I Logistics - Trước bối cảnh chiến sự tại Ukraine, vận tải biển và hàng không ảnh hưởng nặng nề, kéo theo đó là chuỗi cung ứng toàn cầu vốn điêu đứng vì dịch bệnh Covid-19 nay tiếp tục đứng trước một thách thức không nhỏ, chưa biết sẽ kéo dài đến bao giờ do gián đoạn nguồn cung từ hai nước này.
Về hàng không, sau khi Nga tuyên bố thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt nhắm vào Ukraine, chính quyền Kiev tuyên bố đóng cửa không phận với hàng không dân sự vì lo ngại nguy cơ mất an toàn. Song đó, Nga đang phải chịu hàng chục lệnh trừng phạt từ Mỹ và Liên minh châu Âu về vận tải hàng không. Bản thân Nga cũng đáp trả các lệnh trừng phạt này bằng các phản ứng tương tự.
Giá nhiên liệu tăng cộng với việc phải đi đường vòng để tránh không phận Nga đã khiến Ukraine và 36 nước khác trên thế giới đẩy chi phí vận tải hàng không tăng đỉnh điểm.
Công ty chuyên về logistics Flexport cho biết, không ít chuyến bay dọc một số tuyến đường thương mại chính đã chậm hơn so với trước. Đơn cử, theo dữ liệu từ công ty theo dõi hàng không Flightradar24, từ khi các lệnh cấm có hiệu lực, thời gian di chuyển trên tuyến New Delhi (Ấn Độ) - London (Anh) trung bình chậm hơn 8% so với trước đó.
Với vận tải biển, các nước Anh và Canada tuyên bố đóng cảng với tàu Nga trong khi liên minh châu Âu (EU) cũng đang xem xét các biện pháp tương tự. Cùng lúc, 3 hãng tàu biển lớn nhất thế giới bao gồm MSC, Maersk, CMA CGM thông báo tạm ngừng vận chuyển hàng hóa đến/đi từ Nga nhằm tuân thủ các lệnh trừng phạt của phương Tây. Chưa kể, Maersk hiện sở hữu 31% cổ phần của công ty khai thác cảng Global Ports của Nga - đơn vị đang điều hành 6 cảng ở Nga và 2 cảng ở Phần Lan. Các hãng tàu này tuyên bố sẽ chọn lọc, chỉ vận chuyển các hàng hóa thiết yếu như thực phẩm, thiết bị y tế và hàng viện trợ nhân đạo.
Không chỉ vậy, các hãng vận tải Ocean Network Express có trụ sở tại Singapore và hãng Hapag Lloyd của Đức cũng có thông báo tương tự, gây thêm áp lực với hoạt động vận chuyển hàng hóa toàn cầu, nhất là các sản phẩm như bạch kim, nhôm, dầu hướng dương, thép. Thông tin này như một đòn giáng đối với chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu vốn đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng do dịch Covid-19.
Tình hình chiến sự càng căng thẳng thì những công ty có chuỗi cung ứng toàn cầu càng phức tạp như ngành sản xuất ô tô đã ngay lập tức nhận thấy tác động. Ngay đầu tuần này, hãng xe Đức Volkswagen thông báo khả năng buộc phải giảm công suất tại nhà máy chính ở Wolfsburg và một số nhà máy khác ở Đức vì thiếu nguồn cung phụ tùng. Còn BMW thông báo sẽ hạn chế sản xuất tại các nhà máy ở Đức, Áo và Anh. Sau động thái trên, giá cổ phiếu của tập đoàn Volkswagen và BMW lần lượt giảm hơn 7% và gần 5% trong phiên giao dịch cuối ngày 1/3.
Các nhà sản xuất ô tô có thể chứng kiến tình trạng thiếu hụt trong một số nguyên vật liệu quan trọng khác vì Ukraine và Nga đều là những nguồn cung cấp palladium và bạch kim (nguyên liệu chính để sản xuất bộ chuyển đổi xúc tác) cũng như nhôm, thép và chrome.
Một lĩnh vực khác liên quan tới ô tô chính là sản xuất chip bán dẫn cũng bị đình trệ. Các nhà sản xuất chip đang thận trọng theo dõi tình hình neon, xeon và palladium - những nguyên vật liệu cần để sản xuất chip.
Ngoài ra, ngành sản xuất hệ thống dây điện cũng bị ảnh hưởng không ít. Bởi dù Ukraine không phải là trung tâm sản xuất ô tô nhưng là nhà cung cấp hệ thống dây điện ô tô lớn trên thế giới.
Leoni - một công ty của Đức chuyên cung cấp hệ thống dây điện và các phụ tùng điện khác, với 100.000 nhân công trên toàn cầu, có hoạt động tại Ukraine. Công ty này đang có nhà máy tại thành phố Stryi gần biên giới Ba Lan và thành phố Kolomyia. Hoạt động sản xuất tại cả hai khu vực này đều bị gián đoạn vì xung đột giữa Nga - Ukraine.
Theo thông báo vào đầu tháng 3 này, công ty Leoni cho biết, công ty này đã thành lập một nhóm đặc trách làm việc đêm ngày, tìm giải pháp bù đắp cho hoạt động sản xuất bị gián đoạn.
Không riêng ô tô, ngay cả sản xuất khoai tây chiên, mỹ phẩm cũng có chung nỗi lo khi nguồn cung dầu hướng dương lớn từ Nga và Ukraine đang bị cắt giảm đột ngột. Nếu xung đột kéo dài, vụ thu hoạch lúa mì mùa Hè để xuất khẩu sang châu Âu, Bắc Phi và Trung Đông làm bánh mỳ, pasta, thực phẩm đóng hộp… cũng bị đe dọa.
Giá thực phẩm tăng cao vì gián đoạn nguồn cung ứng toàn cầu, có thể đẩy nguy cơ bất ổn xã hội tại các nước khó khăn lên cao hơn bao giờ hết. Có thể thấy, trước tình thế căng thẳng chưa ngừng leo thang của cả hai nước, thế giới sẽ phải đối diện với nhiều thách thức hơn nữa trong tương lai.
U&I Logistics
