Tin tức

Cần chính sách khuyến khích chuyển đổi xanh cho lĩnh vực vận tải biển

 24/09/2024

The Financial Times - CEO hãng tàu hàng đầu thế giới cho rằng việc tư duy lại về chính sách là rất quan trọng để châu Âu tiếp tục cạnh tranh với Mỹ và Trung Quốc.

Chính sách chuyển đổi xanh của châu Âu cần thay đổi

Ông Vincent Clerc, Giám đốc điều hành hãng AP Møller-Maersk cho biết, những đơn vị tiên phong trong công nghệ xanh của châu Âu đang chịu những "bất lợi" của người đi đầu, Liên minh châu Âu (EU) cần nghiên cứu loại bỏ những bất lợi này để châu lục này có thể cạnh tranh với Trung Quốc và Mỹ.

Ông nói với Financial Times rằng cả Bắc Kinh và Washington đều đưa ra những sự hỗ trợ để đảm bảo các doanh nghiệp không chần chừ triển khai các hoạt động "cực kỳ phức tạp" để cắt giảm khí thải trong các ngành công nghiệp gây ô nhiễm.

Tuy nhiên, tại Châu Âu, sự hỗ trợ chỉ đang dừng lại ở "cố gắng và chờ đợi" (try and wait), Clerc cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times.

Clerc nhận định "Một số doanh nghiệp tiên phong đang gặp phải bất lợi của người đi đầu, điều khiến tôi rất lo ngại. Một khung pháp lý để hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong là rất quan trọng vì bộ khung như vậy có thể rút ngắn giai đoạn chuyển đổi xanh này. Chúng tôi ghi nhận câu chuyện như vậy ở Mỹ, ở Trung Quốc".

can-chinh-sach-khuyen-khich-chuyen-doi-xanh-cho-linh-vuc-van-tai-bien
Chính sách chuyển đổi xanh của châu Âu cần thay đổi​​​​​

Châu Âu nên đưa ra những sự hỗ trợ tương tự như ở Trung Quốc và Mỹ, ông nói thêm.

Nhận định của vị CEO từ Đan Mạch là rất có trọng lượng, vì Maersk đang là hãng tàu container lớn thứ hai thế giới tính theo sức chở và hoạt động của hãng được thừa nhận rộng rãi là một chỉ báo về thương mại toàn cầu.

Nhận định của ông cũng xuất hiện cùng thời điểm với việc ra mắt một báo cáo từ nguyên chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Mario Draghi, thúc giục lục địa già phải sớm trở nên cạnh tranh hơn hoặc có nguy cơ dần rơi vào tình trạng "chịu đựng những nỗi đau" (slow agony).

Trong số những doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi xanh của Châu Âu, nhà phát triển điện gió Ørsted và nhà sản xuất pin Northvolt đã phải vật lộn trong những tháng gần đây. Vào tháng 8, Ørsted đã phải hủy bỏ kế hoạch xây dựng một nhà máy nhiên liệu xanh quan trọng, trong khi Northvolt tụt hậu xa hơn so với các đối thủ từ châu Á trong hoạt động sản xuất pin ở quy mô lớn.

can-chinh-sach-khuyen-khich-chuyen-doi-xanh-cho-linh-vuc-van-tai-bien
Tháp điện gió của Ørsted

Clerc thừa nhận rằng một tập đoàn hoạt động ở quy mô toàn cầu như Maersk có thể đủ bàng quan để không quan tâm đến cách tiếp cận vấn đề xanh hóa của châu Âu, miễn là kinh tế toàn cầu vẫn tiếp tục tăng trưởng.

Nhưng ông cho biết là Maersk, một thương hiệu từ Đan Mạch, muốn thấy Châu Âu thành công trong chuyển đổi xanh. Tuy nhiên, hiện tại, châu lục này có vẻ đang "chậm lại dần".

Ông bày tỏ: “Chúng tôi muốn châu Âu là nơi Maersk tiếp tục đào tạo ra các nhân tài và thực hiện đổi mới, nơi Maersk tiếp tục làm sắc bén hơn lợi thế cạnh tranh của mình, thay vì phải ra một châu lục khác để làm những việc quan trọng và chứng kiến ​​châu Âu trở thành một viện bảo tàng”.

Đạo luật Giảm lạm phát của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cung cấp 370 tỷ USD trợ cấp cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ xanh, trong khi các chuyên gia cho biết Trung Quốc đã cung cấp cho doanh nghiệp sở tại còn nhiều hơn con số của Mỹ. Ở chiều gần như là ngược lại, doanh nghiệp châu Âu phàn nàn rằng thay vì các ưu đãi cần thiết, EU chủ yếu đưa ra các quy định và thủ tục hành chính rườm rà.

Clerc kêu gọi EU hoàn thiện khung thị trường chung của mình, bao gồm cả lĩnh vực tài chính. Bước đi này sẽ cho phép các doanh nghiệp châu Âu được hưởng lợi từ “quy mô” của một thị trường “sân nhà” lớn, tương tự như các tập đoàn Trung Quốc và Mỹ có được.

Ông nói thêm rằng cho đến nay, EU đã tạo ra “rất nhiều quy định” về quá trình chuyển đổi xanh nhưng “chưa chắc đã tạo ra các ưu đãi” để xây dựng những doanh nghiệp hàng đầu.

Các tập đoàn vận chuyển container đường biển đã đưa ra kế hoạch riêng của họ trước cuộc họp quan trọng của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) vào tháng này để xử lý câu chuyện khử cacbon trong lĩnh vực vận tải biển, ngành đang chiếm khoảng 3 phần trăm lượng phát thải toàn cầu.

Các hãng đang xúc tiến cho nội dung mà họ gọi là "cơ chế cân bằng xanh", cơ chế này hướng đến việc khiến cho chi phí nhiên liệu tái tạo đắt đỏ có tính cạnh tranh với chi phí nhiên liệu hydrocarbon thông thường cho tàu.

can-chinh-sach-khuyen-khich-chuyen-doi-xanh-cho-linh-vuc-van-tai-bien

Nhận định về sáng kiến này, ông Clerc nói, "Nếu được chấp nhận, cơ chế này có thể đưa châu Âu thực sự vào cuộc chơi chuyển đổi xanh. Sẽ rất đáng thất vọng nếu chúng ta không thể xây dựng được một khuôn khổ giúp hoàn thành mục tiêu đề ra trong khi chúng ta có một lĩnh vực đã hoàn toàn sẵn sàng cho bước phát triển đó".

Maersk đang dẫn đầu toàn ngành vận tải container đường biển trong việc đặt hàng các tàu mới có khả năng sử dụng nhiên liệu xanh và cũng có thể chạy bằng nhiên liệu hiện hữu, những tàu đầu tiên thuộc loại này được thiết kế để chạy bằng methanol xanh. Nhưng các tàu được đặt hàng gần đây hơn sẽ được vận hành bằng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) hoặc LNG sinh học (bio-LNG), điều khiến một số nhóm bảo vệ môi trường thất vọng.

"Đây là một quá trình rất phức tạp đòi hỏi phải huy động nhiều vốn, nhiều bên liên quan, nhiều khoản đầu tư", Clerc nói về quá trình chuyển đổi sang vận tải biển ít carbon.

"Không một bên nào đủ lớn để nói rằng tôi có thể tự mình giải quyết vấn đề này. Cần phải có sự thống nhất về cơ chế ưu đãi".

Câu chuyện về tình hình thị trường và thay đổi liên minh

Nhìn nhận về thị trường vận tải biển, CEO của Maersk cũng cảnh báo rằng các hãng tàu có khả năng phải tiếp tục chuyển hướng hầu hết các chuyến hành hải kết nối châu Á và châu Âu vòng qua mũi Hảo Vọng, việc đi vòng như vậy sẽ kéo dài sang năm 2025.

Hầu hết các hãng tàu container đã sử dụng các tuyến đường dài hơn (tuyến vòng xuống mũi Hảo Vọng) kể từ khi các cuộc tấn công của lực lượng Houthi tại Yemen vào cuối năm 2023 khiến các hãng phải từ bỏ tuyến đường thông thường qua Biển Đỏ và Kênh đào Suez.

Các chuyến đi vòng này đã đẩy giá cước lên cao. Nhưng các tuyến đường dài hơn làm tăng thêm hai tuần thời gian hành trình khiến chủ hàng phải chờ hàng, và đã gây ra tình trạng tắc nghẽn đáng kể tại nhiều cảng.

can-chinh-sach-khuyen-khich-chuyen-doi-xanh-cho-linh-vuc-van-tai-bien
Hàng hải thế giới bị ảnh hưởng do tàu không thể đi qua kênh đào Suez an toàn như trước đây

“Thực tế là nếu không có gì đặc biệt xảy ra, chúng ta sẽ phải tiếp tục đi theo tuyến đường vòng như chuyện xảy ra gần đây”, Clerc cho biết về các kế hoạch cho năm sau. “Điều này đang tạo ra sự đình trệ. Và sự đình trệ này là minh họa cho thấy thế giới ngày càng bất ổn và dễ rơi vào sự gián đoạn hơn”.

Ông nói thêm rằng nguyên nhân nghiêm trọng tiếp theo gây ra tình trạng tắc nghẽn cho ngành này có thể là “liên quan đến nhân công”. Liên đoàn công nhân xếp dỡ ở bờ Đông và vùng Vịnh Mỹ cho biết họ sẽ đình công từ ngày 1/10 nếu không đạt được thỏa thuận với các chủ lao động về hợp đồng lao động mới.

Clerc cũng nêu ra các vấn đề về "chất lượng dịch vụ ở mức thấp" mà các hãng tàu container đang phục vụ cho các chủ hàng. Tính đúng lịch trình (punctuality) trong toàn vận tải biển đã đi xuống trong những năm gần đây.

Hồi đầu năm nay, Maersk đã thông báo rằng kể từ cuối tháng 1 năm 2025, hãng sẽ chấm dứt liên minh với Mediterranean Shipping Company (MSC), hãng tàu container lớn nhất thế giới. Động thái này được cho là do Maersk không hài lòng với độ tin cậy về lịch trình không cao của MSC.

Clerc cho biết ông "thẳng thắn quan ngại" về chất lượng dịch vụ chưa tốt.

Tuy nhiên, ông bày tỏ hy vọng rằng một liên minh với Hapag-Lloyd của Đức (Hợp tác Gemini), bắt đầu từ tháng 2, sẽ giải quyết được những lo ngại này.

Một số nhà phân tích cho biết MSC đang cố gắng "diệt Maersk" (“kill Maersk”) bằng chiến lược mở rộng mạnh mẽ của mình, chiến lược này đã đưa MSC vượt qua Maersk vào năm 2022 để trở thành hãng tàu container lớn nhất thế giới xét theo quy mô đội tàu.

Tuy nhiên, Clerc khẳng định ông không cảm thấy “bị đe dọa” bởi MSC.

“MSC đang thực hiện chiến lược của họ, và chúng tôi cũng có chiến lược của mình,” Clerc nói. “Ai đó có thể nói rằng họ đang cố giết chúng tôi, nhưng đó không phải là điều chúng tôi ghi nhận. Chúng ta đang sống trong một thế giới thay đổi rất nhanh và năng động, và tôi nghĩ có nhiều lộ trình khác nhau có thể dẫn đến thành công.”

Theo The Financial Times

U&I Logistics